Siedziba
Instytut mieści się w dwóch zabytkowych budynkach, charakterystycznych dla zabudowy Łodzi początku XX wieku.
Główna siedziba Instytutu Europejskiego mieści się w dawnej willi Schweikerta przy ulicy Piotrkowskiej nr 262/264, a od listopada 2006 roku, sąsiadujący z siedzibą Instytutu budynek, przy ul Piotrkowskiej 258/260, stanowi jego zaplecze szkoleniowo-konferencyjne, którego patronem jest Alcide De Gasperi – jeden z Ojców Założycieli zjednoczonej Europy.
Willa Schweikerta mieści obecnie biura Instytutu Europejskiego jak również bibliotekę oraz Centrum Dokumentacji Europejskiej. Budynek jest również miejscem licznych wydarzeń, w których uczestniczą kluczowi przedstawiciele administracji publicznej oraz świata nauki z Polski i państw członkowskich UE oraz organizacji międzynarodowych. Instytut współpracuje m.in z władzami Miasta i Regionu oraz Ministerstwem Spraw Zagranicznych w popularyzowaniu idei integracji europejskiej oraz szkoleń związanych z integracją. Instytut realizuje kompleksowe usługi szkoleniowo-konferencyjne i dla tych działań oferuje m.in swój personel i pomieszczenia wyposażone w dostęp do internetu, multimedia i aparaturę do tłumaczenia symultanicznego.
Budynek przy ul. Piotrkowskiej 258/260, aktualnie Centrum Dydaktyczno-Konferencyjne im. Alcide De Gasperi, został wzniesiony w roku 1895 przez Henryka Birnbauma, na podstawie projektu Gustawa Landau-Gutentegera. W I kwartale 1981 r. budynek został przekazany na cele biurowe Zarządowi Regionalnemu Ziemi Łódzkiej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, który to stan trwał do 13 grudnia 1981 r., kiedy to ZOMO dokonało jego pacyfikacji, a znajdujący się w budynku działacze łódzkiej Solidarności zostali internowani.
W okresie stanu wojennego, od 13 XII 1981 r. do 1983 roku w obiekcie stacjonowały służby Milicji Obywatelskiej i służby Zmotoryzowanych Oddziałów Milicji Obywatelskiej. Dla upamiętnienia tych wydarzeń, w 25 rocznicę powstania NSZZ Solidarność, na ścianie frontowej budynku umieszczono tablicę pamiątkową poświęconą Łódzkiemu Zarządowi Regionu, uroczyście odsłoniętą w dniu 28 sierpnia 2005 roku.
W 1995 roku zrujnowana posesja stała się własnością Instytutu Europejskiego. Do jej modernizacji i rozbudowy Instytut przystąpił w 1998 r. W chwili przejęcia budynku przez Instytut, z zabytkowego obiektu, dewastowanego przez „zbieraczy” surowców wtórnych, pozostała właściwie jedynie fasada, która została pieczołowicie odrestaurowana wg oryginalnych planów. Przywrócony do życia budynek kryje za zabytkową fasadą nowocześnie wyposażone wnętrza, w tym salę konferencyjną (wielofunkcyjną) mogącą pomieścić 200-300 słuchaczy, kilka mniejszych sal wyposażonych w niezbędne media, sale restauracyjne oraz Izbę Pamięci Solidarności. W planach znajduje się wykończenie pozostałej części budynku umożliwiającej powstanie kompleksowego centrum szkoleniowo-konferencyjnego o wyjątkowo dogodnej lokalizacji.
Aktualnie Instytut jest zamiejscowym oddziałem Fundacji „Centrum Europejskie-Natolin”, z siedzibą przy ul. Nowoursynowskiej 84 w Warszawie: http://www.natolin.edu.pl/
Historia Willi Schweikerta
1913 – zakończenie przez rodzinę Schweikertów budowy pałacu i jego wyposażenie.
1913-1945 – pałac był siedzibą rodziny Schweikertów.
1945 – nacjonalizacja majątku rodziny Schweikertów.
Użytkownicy pałacu po 1945 roku:
- Polska Partia Socjalistyczna i Związek Walki Młodych
- PSS „Społem”
- Związek Młodzieży Polskiej
- Związek Młodzieży Socjalistycznej
- Związek Socjalistycznej Młodzieży Polskiej (do 1990 r.)
1966 – przejęcie pałacu przez Skarb Państwa.
1987 – wpis do rejestru zabytków woj. miejskiego łódzkiego pod nr A/310/1-5.
Początek lat 1990 – komunalizacja przez Gminę Łódź i przekazanie pałacyku w użytkowanie Ośrodkowi Badań Europejskich Uniwersytetu Łódzkiego
1993 – zakup pałacu przez Fundację Studiów Europejskich – Instytut Europejski.
1993 – 1994 remont kapitalny całości obiektu zespołu pałacowo-parkowego.
1994 – organizacja pierwszych szkoleń w sali konferencyjnej pałacu powstałej z połączenia dawnego salonu i pokoju bilardowego
Maj 1994 – uroczysta inauguracja działalności filialnej Europejskiego Instytutu Administracji Publicznej w Maastricht w Instytucie Europejskim w Łodzi, z udziałem Przewodniczącego Komisji Europejskiej Jacquesa Delorsa.
1994 – przyznanie Instytutowi Europejskiemu przez Fundację ulicy Piotrkowskiej wyróżnienia „Najlepsze wnętrze roku” za wybitne osiągnięcia w rekonstrukcji historycznych wnętrz.
Od 1994 – w pałacu realizowane są zadania statutowe Instytutu Europejskiego (szkolenia, konferencje, seminaria). Instytut odwiedzają między innymi Przewodnicząca Bundestagu Rita Süssmuth, Premier RP Jerzy Buzek, Premier RP Leszek Miller, Premier Portugalii, Antonio Guterres, Komisarze UE i Członkowie Parlamentu Europejskiego, Ostatni Prezydent RP na uchodźctwie, Ryszard Kaczorowski, Jan Karski, Andrzej Szczypiorski
1 maja 2004 – w uznaniu zasług Instytutu na polu integracji Polski z UE, na dziedzińcu pałacu uroczyste wciągnięcie na maszt flagi UE z udziałem najwyższych władz państwowych oraz władz miasta i regionu.
2008 – uroczyste obchody 15-lecia Instytutu.
2010 – Instytut gości spotkanie władz miasta i regionu z Przewodniczącym Komisji Europejskiej José Manuelem Barroso.
Opracowano na podstawie:M. Kozak, Piotrkowska 262/264, 2005, maszynopis niepublikowany