Historia

Historia budynku przy Piotrkowskiej 258/260

1. Około roku 1890 łódzki inżynier i przemysłowiec Henryk Birnbaum zakupił działkę dla celów prowadzenia działalności gospodarczej. Na tyłach posesji zlokalizował przędzalnię wełny czesankowej.
2. W 1892 dla Henryk Birnbauma wybudowano jednopiętrowy budynek w stylu włoskiego renesansu wg projektu Gustawa Landau-Gutentegera.
3. W roku 1896 nieruchomość została zakupiona przez spółkę Dąbrówka, której dyrektorem był Maurycy Poznański.
4. W roku 1924 do budynku dodano dwie kolejne kondygnacje (drugie piętro i piętro zwieńczone attyką).
5. W tym samym roku z alei Kościuszki 85 do budynku przy Piotrkowskiej 258 przeniesiono Konsulat Rzeszy.
6. W 1933, po dojściu do władzy Adolfa Hitlera przed budynkiem miały miejsce gwałtowne antyniemieckie demonstracje (włącznie z wybijaniem szyb w budynku).
7. W 1936 nieruchomość została zakupiona przez piotrkowską spółkę Manufaktura.
8. Przed wybuchem II wojny światowej w konsulacie funkcjonowała komórka NSDAP prowadząca między innymi działania szpiegowskie.
9. W dniu 10 września 1939 personel konsulatu został internowany w Warszawie wraz z kilkoma nazistowskimi aktywistami spośród łódzkiej mniejszości niemieckiej.
10. W okresie poprzedzającym zakończenie II wojny światowej w budynku stacjonował oddział zwiadu Armii Czerwonej (przed ofensywą na Berlin)
11. W roku 1945 w budynku siedzibie miała dyrekcja Centrali Przemysłu Skórzanego.
12. W pierwszym kwartale 1981 budynek przekazany został Zarządowi Regionalnemu NSZZ Solidarność
13. Po wprowadzeniu w dniu 13 grudnia 1981 stanu wojennego, ZOMO spacyfikował budynek, zaś działacze łódzkiej Solidarności zostali internowani. Ksiądz Kulesza z parafii katedralnej uratował
    i przechował tablicę umieszczoną na frontowej elewacji budynku.
14. W okresie stanu wojennego (13 grudnia 1981 – lipiec 1983) w budynku stacjonowały oddziały Milicji i ZOMO.
15. W roku 1983 budynek pozyskała Politechnika Łódzka.
16. W 1988 gospodarzem budynku został  Związek Młodzieży Socjalistycznej. Planowano utworzenie przez młodzieżowe biuro turystyczne “Juventur” schroniska młodzieżowego.
17. W roku 1992 ogłoszono nieudany przetarg na adaptację budynku.
18. W kolejnych latach budynek stopniowo niszczał. Symbol łódzkiej Solidarności, rozkradziony i zniszczony został także podpalony przez nieznanych sprawców.
19. W roku 1995 budynek stał się własnością Instytutu Europejskiego.
20. W październiku 1998, położono kamień węgielny pod budynek Centrum Dydaktyczno-Konferencyjnego im. Alcide de Gasperi, bazujący na dawnej kamienicy. Ze względu na  spękanie ścian stary budynek musiał zostać zburzony, zdecydowano jedynie zachować i częściowo odtworzyć zabytkową fasadę.
21. W sierpniu 2005 z okazji 25 rocznicy powstania NSZZ Solidarność z inicjatywy Instytutu na budynku umieszczono tablicę pamiątkową poświęconą Zarządowi Regionu NSZZ Solidarność i wydarzeniom 13 grudnia 1981.
22. In lipcu 2008, na budynku odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą pierwszemu Prezydentowi Miasta Łodzi w III RP, Grzegorzowi Palce, którego wsparcie przyczyniło się do powstania Instytutu Europejskiego
23. W dniu 9 listopada 2007 zainaugurowano działalność  Centrum Dydaktyczno-Konferencyjnego im. Alcide de Gasperi.  W uroczystości wzięła udział Maria Romana de Gasperi, córka patrona Centrum, jednego z ojców-założycieli zjednoczonej Europy
24. 7 grudnia 2009 w budynku otwarta została wystawa “W rocznicę stanu wojennego 13 grudnia 1981 – 22 lipca 1983”. Wystawa obejmowała dokumenty archiwalne, dokumenty i eksponaty związane z okresem internowania działaczy Solidarności. W drugiej połowie 2010 funkcjonowała wystawa poświecona Solidarności Ziemi Łódzkiej w latach 1980-1989 przygotowana przez Muzeum Tradycji Niepodległościowych.
25. W dniu 13 grudnia 2011 – w 30. rocznicę ogłoszenia stanu wojennego – Zarząd Regionu Solidarności zorganizował rekonstrukcję wydarzeń upamiętniającą tamte wydarzenia. W mieście spotkać można była uzbrojone samochody milicji i patrole milicyjne. W 13.30 przed siedzibą dawnego Zarządu Regionu zorganizowano – z udziałem ponad 100 łodzian – rekonstrukcję szturmu ZOMO na siedzibę Solidarności. Odtworzono, pacyfikację budynku, aresztowania, próby odbicia aresztowanych działaczy. W tym samym dniu w Centrum Dydaktyczno-Konfrencyjnym odbyła się sesja naukowa dla mieszkańców Łodzi poświęcona historii stanu wojennego.
26. Po wycofaniu się UMŁ z finansowania Muzeum Solidarności zorganizowanego przez Muzeum Tradycji Niepodległościowych, Instytut utrzymuje niewielką kolekcję eksponatów upamiętniającą łódzką Solidarność.
27. Obecnie budynek dysponuje przestrzennymi pomieszczeniami seminaryjno-konferencyjnymi, wyposażonymi w multimedia i pozwalającymi na organizację dużych przedsięwzięć (sala wielofunkcyjna na ok. 200-300) i mniejszymi salami seminaryjnymi wyposażonymi w niezbędne media.

Aktualnie Instytut jest zamiejscowym oddziałem Fundacji „Centrum Europejskie-Natolin”, z siedzibą przy ul. Nowoursynowskiej 84 w Warszawie: http://www.natolin.edu.pl/