Badania

2012 – “NPEC – National Parliaments and the European Council” – projekt koordynowany przez dwie sieci badawcze, TEPSA oraz Notre Europe. Projekt realizowany na zlecenie Dyrekcji Generalnej ds. Polityk Wewnętrznych Unii (Dyrekcja C, Departament Praw Obywatelskich i Spraw Konstytucyjnych) Parlamentu Europejskiego. Celem projektu była analiza rosnącej luki pomiędzy działaniami władzy wykonawczej a parlamentarną kontrolą  nad egzekutywą w państwach członkowskich UE. Projekt składa się ze wstępnej analizy sytuacji w 27 państwach członkowskich, pogłębionego studium nad funkcjonowaniem „luki informacyjnej” pomiędzy egzekutywą i legislatywą w wybranych państwach członkowskich, a także opracowanie rekomendacji w zakresie dobrych praktyk i ustanowienia wieloszczeblowej kontroli parlamentarnej na poziomie PE i parlamentów narodowych.

Od października 2010 Instytut był partnerem w projekcie LISBOAN (Linking Interdisciplinary Integration Studies by Broadening the European Academic Network) Network, sieci 68 instytutcji partnerskich ze wszystkich krajów członkowskich UE oraz Chorwacji, Islandii, Lichtensteinu, Norwegii i Turcji. Celem prac sieci było wzmocnienie współpracy pomiędzy instytucjami sektora szkolnictwa wyższego i badawczego w Europie w odniesieniu do nauczania i badań nad Traktatem Lizbońskim jako podstawą prawną funkcjonowania UE od grudnia 2009 r. Projekt LISBOAN finansowany jest w ramach Programu uczenie się przez całe życie, od października 2010 do września 2013 r. Więcej informacji: http://www.lisboan.net/12082.html

W roku 2009, Instytut przygotował polską część raportu dla Dyrekcji Generalnej ds. Polityk Wewnętrznych Unii (Dyrekcja C) Parlamentu Europejskiego, pt. “Selection of candidates in political parties for the European Elections”. Studium to, przygotowane w okresie poprzedzającym wyboru do PE w roku 2009 – poświęcone była analizie wewnętrznych procedur stosowanych przez polskiej partie polityczne w odniesieniu do wyłaniania kandydatów w wyborach do PE, w świetle prawa wyborczego do PE w Polsce oraz statutów i praktyki partii politycznych.

Od 1 czerwca 2005 do maja 2009 roku Instytut uczestniczył wraz z partnerami z krajów członkowskich, kandydujących do UE i innych partnerów z krajów europejskich w projekcie „EU- CONSENT” – Wider Europe, Deeper Integration?”. EU-CONSENT to projekt sieci doskonałości realizowany w ramach 6. Programu Ramowego UE. Celem projektu było prowadzenie w ramach sieci wspólnych badań i procesu nauczania na temat problematyki europejskiej oraz wzmocnienie więzi współpracy badawczej pomiędzy uczestniczącymi instytucjami. W projekt zaangażowanych było ponad 50 partnerów instytucjonalnych, w tym 25 uniwersytetów, oraz blisko 200 pracowników naukowych i 80 asystentów z 22 krajów członkowskich UE i 3 krajów kandydujących. Wspólny program badawczy obejmował działania integracyjne w ramach sieci (konferencje i warsztaty), wspólne badania (EU-25/27 Watch, WEB-CONSENT oraz prace w ramach grup tematycznych), wspólne przedsięwzięcia dydaktyczne (opracowanie tradycyjnych i wirtualnych modułów dydaktycznych poświęconych problematyce poszerzenia i pogłębiania integracji europejskiej, PhD Centre of Excellence i staże dla asystentów). Projekt obejmował także działania promocyjne i popularyzujące wyniki prac projektu (w formie spotkań otwartych i wspólnych publikacji). Instytut koordynował prace jednego  z pakietów tematycznych projektu, zaś Koordynator Projektu po stronie Instytutu, pełnił także funkcję członka Komitetu Sterującego całości projektu. Więcej informacji: www.eu-consent.net

Projekt “Intercultural Dialogue and Citizenship – Translating Values into Actions”, realizowany w ramach wsparcia Komisji Europejskiej (DG ds. Edukacji I Kultury, Unit A2) dla sieci Jean Monnet i ECSA  w latach 2005 – 2007 zwieńczony został publikacją wydaną na 10 miesięcy przed rozpoczęciem Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego (2008). Projekt, koordynowany w ramach Europejskiego Centrum Doskonałości Jean Monnet przez Międzywydziałowy Ośrodek Praw Człowieka Uniwersytetu Padewskiego, uzyskał także wsparcie finansowe regionu Veneto i zakoćzył się przyjęciem Deklaracji Końcowej oraz publikacją pt. Intercultural Dialogue and Citizenship. Translating Values into Action. A Common Project for Europeans and Their Partners wydaną w lutym 2007 r. przez oficynę Marsilio Editori w Wenecji, będącą owocem prac blisko 30 badaczy. W celu przybliżenia problematyki polskiemu czytelnikowi, Instytut Europejski przygotował publikację pt. Dialog międzykulturowy i demokracją, pod redacją M. Karasińskiej-Fendler, wydaną w ramach serii wydawniczej Monografie.

W latach 2002-2004 Instytut uczestniczył w kolejnym projekcie 5 Programu Ramowego pt. „CEEC-Debatę. The Debate on the Finalité Politique of the EU in the Applicant Countries from Central and Eastern Europe”, koorydnowanym przez Université Catholique de Louvain. Celem projektu była wymiana doświadczeń i stymulowanie debaty akademickiej na temat postępów procesów integracyjnych, reform instytucjonalnych UE i zagadnień dobrego rządzenia w UE. Projekt umieszczony był w szerszym kontekście rozważań nt. przyszłości Europy, prowadzonych w ramach Konwentu ds. UE oraz postępującego procesu rozszerzania UE. Głównym przedmiotem analizy była percepcja tejże debaty w krajach akcesyjnych/nowych krajach członkowskich, porównanie percepcji zjawisk rozszerzenia i reform UE w „nowych” i „starych” państwach członkowskich i analiza roli jaką pełnić mogą inicjatywy i opinie nowych państw członkowskich w procesie kształtowania polityk UE.

W latach 2001-2003 – Instytut uczestniczył jako partner polski w projekcie „ADAPT: EU Enlargement and Multi-level Governance in European Regional and Environment Policies: Patterns of Learning, Adaptation and Europeanisation among Cohesion Countries – Greece, Ireland and Portugal -and Lessons for the New Member States – Hungary and Poland”. Projekt zrealizowany został w ramach 5. Programu Ramowego UE (3. Program Horyzontalny), we współpracy z partnerami z Irlandii, Węgier, Wielkiej Brytanii, Portugalii i Grecji (Institute of Urban Environment and Human Resources, Panteion University, Hellenic Observatory of the European Institute of London School of Economics and Political Science, University of Limerick, Institute of National Administration of Portugal, Institute of World Economics of the Hungarian Academy of Sciences, Centre for Regional Studies of the Hungarian Academy of Sciences oraz Instytut Europejski w Łodzi). Projekt miał na celu analizę narodowych rozwiązań i procesu europeizacji zarządzania polityką regionalną i polityką ochrony środowiska w krajach kohezji, a także formułowaniem rekomendacji dla Polski i Węgier jako krajów kandydujących do UE.

Inne wybrane projekty realizowane w latach 1990’ i 2000’

  • wraz z partnerami skupionymi w ramach Trans European Policy Studies Association w Brukseli (TEPSA) Instytut brał udział w monitorowaniu procesu rozszerzania UE w formie regularnych raportów porównawczych (Enlargement/Agenda 2000 Watch);
  • pracownicy  Instytut uczestniczyli w przygotowaniu  raportu na zamówienie Banku Światowego pt. „Winners and Losers of the EU Integration in the Central European Candidate Countries”;
  • Instytut uczestniczył w projekcie „L’espace économique et social européen face aux défis de enlargisement”, realizowanym we współpracy z Centre des Etudes Européennes de Strasbourg;
  • Wraz z partnerami z TEPSA Instytut brał udział w realizacji projektu „Convention – Watch”, poświęconego periodycznej analizie percepcji prac Konwentu ds. Spraw Reform UE w państwach członkowskich i kandydujących;
  • „Accession Negotiations – Selected Results”, project zrealizowany we współpracy z PECSA (Polish European Community Studies Association).
  • EUCON „From the European Convention to Public Discourse – Debating our Common European Future” – projekt poświęcony debacie publicznej nad przyszłym kształtem UE, realizowany we współpracy z partnerami TEPSA;
  • „The Role of Higher Education in Preparing the Visegrad Countries for EU Accession”. Projekt poświęcony roli szkolnictwa wyższego w przygotowaniach krajów Grupy Wyszehradzkiej do akcesji, realizowany w ramach International Visegrad Fund;
  • “L’identita Europea alla Fine del XX Secolo”, project poświęcony tożsamości europejskiej, koordynowany przez Università degli Studi di Roma.
  • “Training the Young Turkish Leaders of Tomorrow: Social and Regional Policy in the Turkish Accession Process” – projekt poświęcony transferowi doświadczeń w reformie polityk regionalnej i społecznej w UE  koordynowany przez Middle East Technical University w Ankarze w ramach Programu “Civil Society Dialogue: Europa-Bridges of Knowledge, finansowanego przez Komisję Europejską.

Raporty

W oparciu i własne badania i współpracę z ekspertami zewnętrznymi Instytut przygotował w latach 1990’ szereg ekspertyz na zamówienie Rady Ministrów i Sejmu RP. Wśród kluczowych raportów wymienić należy:

  • Efekty unii celnej oraz włączenia Polski do Jednolitego Rynku Unii Europejskiej;
  • Europejskie koncepcje bezpieczeństwa: ujęcie śródziemnomorskie i bałtyckie;
  • Komunikowanie społeczne i informacja na temat problematyki europejskiej w Polsce;
  • Metodologia transpozycji prawa wspólnotowego do prawa narodowego w zakresie Jednolitego Rynku;
  • Gospodarka i bezpieczeństwo jako główne elementy rozszerzenia UE na Europę Środkowo-Wschodnią;
  • Rola uniwersytetów i kapitału ludzkiego w procesie integracji europejskiej;
  • Edukacja akademicka w obszarze integracji europejskiej
  • Konsekwencje przystąpienia Polski do Światowej Organizacji Handlu (WTO) w kontekście przyszłego członkostwa Polski w UE